دکتر محمد آذربایجانی

كوكا
گیاهى است كه در ارتفاع ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ مترى از سطح دریا در دامنه باخترى كوههاى آند كه هواى معتدل و مرطوبى دارد می‏روید. ارتفاع این گیاه به ۲ متر هم می‏رسد و برگهایى دارد كه شكل و رنگ و ابعاد آن یاد آور درخت زیتون است. گیاه كوكا حاوى ماده توان‏ا فزا ست كه مصرف آن سبب فعال شدن مركز بی‏خبرى و سرخوشى در مغز مصرف كننده می‏شود. ماده حاصل از برگ كوكا، كوكائین نامیده می‏شود.

كوكائین
یك از موادمخدر توان‏ افزاى طبیعى می‏ باشد كه از برگ كوكا تهیه می‏شود كشورهاى بولیوی، كلمبیا و پرو بزرگترین محل رشد و نمو كوكا به شمار می‏روند. نخستین بار بومیان كشور “پرو” از برگ این درخت براى تسكین درد و رفع خستگى استفاده نمودند. اعتیاد به آن جنبه روانى دارد. كوكائین ماده مؤثر رگ برگهاى این گیاه است كه به ارى تاكسیلین شهرت دارد. رنگ آن سفید شفاف و همانند كریستال ریز می‏باشد و با مختصر تكانى بلورهاى ریزان بر روى هم می‏غلتند. این ماده، یك ضد درد موضعى بسیار قوى است، از پوست و مخاط بینى هم جذب می‏شود. گرد كوكائین از راه بینى استنشاق و یا در رگ تزریق می‏شود كه خاصیت آن، ایجاد نیرو و هیجان، كاهش احساس گرسنگى مى ‏نماید و استعمال زیاد آن موجب جنون می‏شود. نامهاى خیابانى آن كوك، كاندی، هپى می‏باشد.

كراک
مشتقى از كوكائین است كه جنبه اعتیادآورى آن بسیار زیاد و اثرات جانبى آن دهشتناك است. در واقع كراك، كوكائینى است كه دستكارى شده و غالبا با پیپ هاى شیشه‏اى دود می‏شود. براى معتاد شدن به كراك فقط چند پیپ كراك كفایت می‏كند.

خات یا قات
خات علاوه بر این كه به صورت وحشى رشد مى ‏كند، عمدتا در مناطق مشخصى از شرق افریقا و شبه جزیره عربستان كشت می‏شود. برگهاى این گیاه با توجه به خواص محركشان به صورت جویدنى مصرف مى ‏شوند، به طورى كه به مصرف‏ كننده احساس نشاط داده و تا حدودى جلوى گرسنگى را می‏گیرد.طعم آن تلخ است و مصرف آن بیشتر در عصر و اوائل شب صورت می‏گیرد. كشورهاى تولیدكننده، مقادیر انبوهى محموله‏ هاى منجمد، خشك و واكیوم شده خات را به اروپا و سایر نقاط جهان ارسال می‏كنند. این محموله در كشورهاى مزبور توسط اتباع كشورهاى تولید كننده مصرف می‏شود. برخى كشورها جهت محدود كردن واردات یا مصرف خات تدابیرى اتخاذ كرده ‏اند. خات در حال حاضر تحت كنترل مقررات بین ‏المللى قرار ندارد.

كراتم
درختى است كه در تایلند می‏ روید. مردم آن سرزمین برگهاى تازه آن را می‏جوند و یا آن را خشك كرده مانند سیگار می‏كشند. خاصیت ماده مؤثر این درخت، توان ‏افزیى است و احساس نشاط و هوشیارى كاذب مختصرى نیز در مصرف‏كننده به وجود مى ‏آورد.

ناس
در بسیارى از منابع آمده است، ناس بوته ‏اى است كه در افغانستان و پاكستان مى ‏روید. برگهاى آن را اگر تازه باشد ، می‏جوند و خشك كرده آن را مثل حنا كوبیده در زیر لثه قرار می‏دهند. براى تأثیر بهتر و بیشتر، كمى خاك سیگار یا آب آهك به آن اضافه می‏كنند. مصرف‏ كنندگان آن احساس گرمى و نشاط می‏كنند، ولى اثر آن به مراتب از سایر مواد محرك كمتر است.

آمفتامین
گروه وسیعى از داروهاى محرك (توان‏ افزا) هستند كه باعث تحریك و فعالیت سلسله اعصاب مركزى مى ‏شوند و به اشكال قرص، كپسول، پودر و میع وجود دارند.