نقش قانون و جایگاه شوراها در نظام مدیریتی جامعه اسلامی
چند دقیقه خدمت شما هستم برای تبیین جایگاه شورا و قانون در سیستم مدیریتی جامعه. شما حتماً با شورای دانش آموزی آشنا هستید و قطعاً (در این شورا ) نمایندگانی منتخب شما هستند و می دانید که چه نقشی شورا می تواند در تأمین امکانات رفاهی ، تفریحی، ورزشی و غیره داشته باشد. در مقدمه باید عرض کنم که در زمان خلقت بشر وقتی خدا انسان را خلق کرد و اختیار و عقل و روح را به انسان داد خودش را تحسین کرد و گفت: «فتبارک الله احسن الخالقین» این واقعیت بصورت عادلانه تا کنون در مورد همه انسا نها رعایت شده یعنی هر انسانی دارای عقل ، اختیار و روح خدایی است بطوریکه تا اعلا علیین و اشرف مخلوقات قدرت صعود و ارتقا دارد و آنقدر انعطاف پذیر است که با استفاده از عقل و اختیارمی تواند به هر سرنوشتی خودش را هدایت کند.
اگر از عقل تبعیت نکندیا از هوا و هوس تبعیت کند می تواند به اسفل السافلین هم سقوط کند و اینجاست که برای آنکه بتواند انتخاب کند و بین خوب و بد یکی را انتخاب نماید به راهنمایی نیاز دارد که ابتدائاً توسط پیامبران و نهایتاً توسط حضرت ختمی مرتبت پیامبر اعظم حضرت رسول صلوات الله علیه این رسالت بیان شده و همانطور که می دانید در قرآن آیه « هو الذی بعث فی الامیین رسولاً منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب والحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین» آمده و شما می دانیدکه پیامبر از بین مردم انتخاب شد و به بعثت رسید و خداوند رسالتش را به پیامبر ابلاغ کرد که مأمورشود به مردم پیام رسانی کند تا روح خود را با استفاده از عقل، آزادی و اختیاری که خدا به آنها داده به خداوند نزدیک کرده تا با رعایت قوانین دین و احکامی را که پیامبر به مردم ابلاغ می کرد از عقل و دینشان تبعیت کنند و روز به روز پیشرفت کنند و صعود کنند و حتی به عنوان خلیفه الهی برسند یعنی جانشین خدا روی زمین شوند .
تااین حد انسان قابل رشد و پیشرفت است و اگر این حاکمیت خدا بر جهان و حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش در اختیار خودش باشد که به راه عقل یا هوا وهوس برود با وجود راهنما یانی که همان پیامبر و ائمه، عترت و قرآن هستند انسان به سمت خلیفه الهی و جانشین خدا درروی زمین خواهد رفت. اما جایگاه قانون در طی این مسیر صعود کجاست ؟ چون فرد فرد ما دارای آزادی و اختیار هستیم اگر بنا شود که هر کس بگوید: چون من آزاد هستم. قادرم هرکاری بکنم تا پیشرفت کنم یک فرد دیگری هم می تواند پیدا شود و همین حرف را بزند.اینجاست که انسانها ممکن است به حریم هم تجاوز کنند.
ممکن است کسی بگوید خدا به من روحی آزاد و اختیار داده تا من هر کاری دلم خواست بکنم اما اینجا می بینیم چنین چیزی به صلاح نیست چون انسان موجودی اجتماعی است و برای اینکه بتوانیم در جامعه هم آرامش داشته باشیم و سالم زندگی کنیم و به موفقیت ها دست پیدا کرده و شاد باشیم لازم است از قوانینی تبعیت کنیم که برخی از آنها قوانین الهی اند و از طریق قرآن به ما ابلاغ گردیده و بعضی هم بصورت قوانین ملی، محلی و شورایی توسط منتخبین مردم برای جامعه مصوب شده تا با تبعیت از احکام دینی وقوانین اجتماعی وضع شده انسان در جامعه بتواند با حفظ امنیت اجتماعی و رعایت عدل و انصاف به پیشرفت های بیشتری نایل آید حال اگر شوراهای دانش آموزی را بررسی کنیم می بینیم که همین اتفاق برای دانش آموزان هم هست.
یعنی شما که از قرآن و عترت تبعیت می کنید برای مصالح جمعی خودتان و برای استفاده ازاختیار و آزادیتان لازم است که گروهی بنام شورای دانش آموزی داشته باشید تا حقتان را بگیرید و حرفتان را بزنید به شکلی که آرامش اجتماعی و امنیت اجتماعی مدرسه شما تأمین شود و در مسیر پیشرفت کسی مانعی بوجود نیاید اینجاست که قانون معنی پیدا می کند و یک مواد قانونی را تصویب می شود بنام مواد قانونی شورا های دانش آموزی. و مشابه این فرایند در سطوح بالاتر نظام مدیریتی جامعه اعم از شورا های شهر و روستا و مجلس شورای اسلامی به وقوع می پیوندد. یعنی قوانینی که تنظیم و تصویب می گردد قابل اجرا می شود یعنی همه باید تبعیت کنند اینجاست که دیگر اختیار و آزادی بی حد و حصری وجود ندارد. و همه باید با هم قبول کنیم که از قوانین تبعیت نماییم و آنوقت تشویق و تنبیه گذاشته می شود تا اگر کسی از قوانین عدول کرد تنبیه و اگر کسی با استفاده از قوانین صعود و پیشرفت کرد تشویق شود.
مفهوم شوراها این است که چون یک نفر نمی تواند همه مصالح و جوانب و خیر بشر را ببیند تا تصمیم بگیرد لازم است که با صاحب نظران و عقلا مشورت کند و به همین دلیل هم هست که منتخبینی را که دارای علم و تجربه و نگرش سالم و درست و با تجربه هستند انتخاب می کنند تا سریک میز یا یک محل دور هم جمع شوند و با هم مشورت کنند که اگر یک مشکلی، یا نیازی یا انتظاری هست برای حل آن چاره اندیشی کنند. پس شورا تشکیل می شود تا طرح هایی را که در آن شورا پیشنهادمی شود منتخبین شما تصویب کنند تا به شکل قانون درآید و این می شود قانونی که جمعاً همه باید تبعیت کنند. پس شورا ها تشکیل می شوند تا انسان در مسیر پیشرفت خودش دارای دقت و سرعت و بهره وری بیشتری گردد بطوریکه آفت ها و آسیب های پیدا و نا پیدا را با دوراندیشی و رعایت قوانین به حداقل ممکن برساند و بدین وسیله در مسیر پیشرفت انسان به سوی اشرف مخلوقات ایجاداشکال نمی شود و یا به تأخیر نمی افتد چه مسائل و مشکلات مادی باشد چه معنوی یاعملکردی ویا موانع و مشکلات مدیریتی.
به هر حال باید آن موانع از سر راه به شکل قانونی برداشته شود تا انسان به مسیر پیشرفت صعودی خودش ادامه دهد. پس اگر قانون را مطرح می کنیم بخاطرمصالح جمعی و اگر قانون مطرح و مصوب شد همه ما ملزم به اجرایش هستیم حتی اگر بر خلاف میل باطنی ما باشد لازم است تا همه این موضوع را بفهمیم و مصالح جمعی را رعایت کنیم و اگر بالاتر از شوراهای دانش آموزی برویم به جمع شهری می رسیم و سپس به جمع کشوری وشما می بینید که در هر مرحله ای ، چه درسطح شهر و یا روستا ویا کشور شورا هایی تشکیل می شود ودر جمع جهانی شورای امنیت و شورای ملل متحد را داریم که متاسفانه با توجه به قوانینی هم که در شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود دارد می بینیم که یک قانون استکباری به نام حق «وتو» هست که ظالمانه می باشد چون یک ابرقدرت میتواند با استفاده از این حق که در اصل نا حق است اما به شکل قانون درآمده مصوبات شورای امنیت را باطل نماید اما چون قانون می باشد حتی کشور هایی هم که با ابطال این مصوبات مخالفند اما از این قانون تبعیت می کنند و تنها راه برقراری عدالت این است که این قانون اصلاح شود تا با اجرای توسط کشورهای عضو شورا عدالت بین ملت ها تحقق یابد.
و امیدواریم که این حق« وتو» برداشته شود و جوامع بشری مظلوم به حق خودشان برسند تا در چار چوب صلح مبتنی بر عدالت ملت ها بتوانند در کنار هم بصورت مسالمت آمیز زندگی کنند اما نقش دانش آموز ،معلم و اولیا مربیان در این شورا چیست؟ آیه ای را خدمتتان می خوانم «ان الله لا یغیر و ما بقوم حتی یغیر ما به انفسهم»: یعنی خدا سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی دهد مگر اینکه آن قوم خودشان را تغییر بدهند یعنی خداوند قادر و متعال با اینکه می تواند این کار را انجام دهد انتخاب این تغییر سرنوشت را به عهده فرد فرد جامعه گذاشته و اگر از شما خواسته شود که در شورا و انتخابات شرکت کنید صرفاً به خاطر این است که این حق را خدا به شما داده است و اگر مدیر محترم دبیرستان از دانش آموزان یا دولت از مردم بخواهد تا درتغییر سرنوشت خود از طریق شرکت در انتخاب نماینده ای برای حضوردر شورا دانش آموزی یا مجلس شورای اسلامی در صحنه حضور یابند تصمیم باخود دانش آموزان و یامردم می باشد تا برای تأمین آرامش،سلامتی، موفقیت و شادی خود فرد مورد نظر خود را برای قانون گزاری انتخاب نماید.
پس قانون به نوعی حد و حدود مرزها را مشخص می کند تا برای همه افراد چارچوب ها مشخص شود و پس از اجرای قوانین مورد توافق و اتحاد نظر احساسی در جامعه به وجود آید بنام احساس امنیت. و شما می دانید بدون احساس امنیت امکان پیشرفت وجود ندارد به لحاظ همین هست که لزوم قانون و اجرای قوانین و شوراها محسوس می باشد.
بنابراین چون ما در یک کشور اسلامی زندگی می کنیم وجهت رسیدن به قله های پیشرفت در تلاش هستیم. پس لازم است تا با حضور در همه صحنه های انتخاباتی و برای تسهیل در ظهور بقیه الله الاعظم سرنوشت خویش را در دست گیریم و اجازه ندهیم اجانب و بیگانگان برای ما تصمیم بگیرند. امیدوار هستم که انشا الله زمینه ظهور صاحب الزمان - حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را فراهم شود تا انشا الله به آن جامعه توحیدی جهانی مبتنی بر صلح و امنیت و آرامش برسیم انشاالله.
دکتر محمد آذربایجانی
عضو شورای آموزش و پرورش شهرستان اصفهان
زمستان 86
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس آبادی ، خیابان پارس دوم ، مجتمع مریم ، واحد 46
تلفن : 32347879 - 031
